Η έμφαση πάντως που και στα δύο κείμενα δίνεται στην ιδέα του κοσμοπολιτισμού δεν εξυπονοεί και μια κατ' ανάγκην απομάκρυνση από το πατριωτικό ιδανικό. Αν για τους ρομαντικούς μεγαλοϊδεάτες το πατριωτικό αίσθημα συνδέεται με το όνειρο της αναβίωσης του αρχαίου μεγαλείου και το όραμα της χριστιανικής αυτοκρατορίας, για τους διανοούμενους της δεκαετίας του 1890 ο πατριωτισμός εκφράζει «το αίσθημα της ευθύνης και της υποχρέωσης» του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Σε αυτό φαίνεται να ανταποκρίνονται τόσο ο Θεοτόκης όσο και ο Παλαμάς. Έτσι, ο ήρωας του Πάθους Αβουφέδης μπορεί να θλίβεται όταν αντικρύζει το λαμπρό αλλά εκφυλισμένο πια ιστορικό παρελθόν, παράλληλα όμως συνειδητοποιεί πόσο ουτοπική είναι οποιαδήποτε σκέψη για την αναβίωσή του. (σσ. 98-99). Για τον Θεοτόκη το πατριωτικό αίσθημα συνιστά ένα υψηλό ιδανικό και για να κατακτηθεί κρίνεται απαραίτητη η καθοδήγηση ενός Υπεράνθρωπου πολιτικού αρχηγού. Ο Αβουφέδης συνεγείρει τον υποδουλωμένο λαό της Περσίας, που υπό την επιρροή του ανάγει την έννοια της πατρίδας σε ύψιστο ιδανικό. Για τον υπεράνθρωπο ήρωα του Θεοτόκη η πατρίδα συνδέεται άμεσα με το αίσθημα της ανεξαρτησίας, του καθήκοντος για την υπεράσπιση της και την αντίσταση προς τον ξένο κατακτητή:
Επιλέξτε νομό για να δείτε τα μεταφορικά του προϊόντος:
* Για πιο ακριβή αποτελέσματα προσθέστε όλα τα προϊόντα στο καλάθι σας και υπολογίστε τα μεταφορικά στην ολοκλήρωση της παραγγελίας. Οι δυσπρόσιτες περιοχές επιβαρύνονται με 2.5€