ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Γιατί άραγε γράφει κανείς ένα βιβλίο; Υστεροφηµία; Τελείως παράλογη ελπίδα – ακόµη και στην καλύτερη περίπτωση αναγνώρισης, ο Χρόνος αφανίζει τελεσίδικα τη βίωσή της. Μήπως παρόρµηση να τακτοποιήσει κανείς τις σκέψεις του; Αλλά αυτό γίνεται πολύ πιο ευχάριστα µε ελεύθερες σηµειώσεις. Αίνιγµα χαρακτήρισε την ανάγκη συγγραφής ο Einstein.
Νοµίζω, µερική λύση του αινίγµατος είναι η ανάγκη επικοινωνίας – και µάλιστα, αν ο συγγραφέας θεωρεί το θέµα του πολύ σηµαντικό για τον ίδιο!
Πράγµατι, συνειδητοποιούσα κλείνοντας αυτό το βιβλίο, ότι όλα τα προηγούµενα είχαν ουσιαστικά τον ίδιο στόχο: την απορία για την ύπαρξή µου, την τυραννία της αυτοαναφοράς στην εξέταση του εαυτού µου – όσο αυτό έχει νόηµα. Έτσι, δεν είναι σύµπτωση ότι ακόµη και στην τελευταία παράγραφο της Εισαγωγής αυτόµατα ήλθε η ανεξιχνίαστη απάντηση του µοναδικού Ηράκλειτου.
Θέµα του βιβλίου, σε συµβατικούς όρους, είναι η «συνείδηση» αλλά ουσιαστικά η ύπαρξη, µια πολύ γενική εκδοχή της σε ένα αφηρηµένο πρότυπο (µοντέλο).
Προφανώς, αυτή η ανενδοίαστη πρόθεση οδηγεί στο Αναπάντητο Ερώτηµα, ανεξάντλητες, απαγορευµένες απορίες:
Έχει ο Κόσµος αρχή; σχέδιο και σκοπό;
Ποιος ο λόγος της ζωής; της συνείδησης;
Της ύπαρξής µας;
Απορίες που η νεωτερικότητα αποκλείει, αλλά µυστικά αναδύονται και από τα καθιερωµένα προβλήµατα. Πλήθος οι ασαφείς λέξεις και ιδέες –«νους», «πνεύµα», «συνείδηση»,...– που οδηγούν σε καθιερωµένες ερωτήσεις: ποια η σχέση του νου µε τον εγκέφαλο (και το σώµα); είναι δυνατό να προσοµοιωθεί ο εγκέφαλος;... Σε τέτοια προβλήµατα αγωνίζεται πλειάδα επιστηµών –από Μαθηµατικά σε µοριακή Βιολογία– µε τη βοήθεια τεχνολογίας που ακολουθεί την πρόοδο της Φυσικής.
Απαγορευµένα από την Επιστήµη, εγκαταλελειµµένα από τη Φιλοσοφία, τα σκοτεινά µεταφυσικά προβλήµατα παραµένουν µε τις δογµατικές απαντήσεις των θρησκειών.
Πρέπει κάποιος να γυρίσει πολύ πίσω, σε εκείνη την ανεπανάληπτη εποχή της µεγάλης και ελεύθερης σκέψης για να βρει σε αυτά ενδιαφέρουσες απόψεις. Ακόµη, υποψιάζεται κανείς ότι, αν αυτά απασχολούσαν έναν Πλάτωνα ή έναν Ηράκλειτο, δεν ήταν τόσο η θεωρία, όσο πως αυτά τα αναπάντητα ερωτήµατα µυστικά διαµορφώνουν τρόπους ζωής.
Νίκος Ταµπάκης
Σεπτέµβριος 2024
1
Ο Nίκος Tαμπάκης είναι Διπλ. Mηχ. EMΠ και Δρ. Φιλοσοφίας.
Αγορά
