ΑΠΟ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΣΤΗ ΒΑΛΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΣΤΟ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΟ: ΔΡΑΠΕΤΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΑΝΣΤΡΕΜΕΡ
Ο αναγνώστης μπορεί ήδη να διαπιστώσει την επίδραση που ασκεί ο χώρος στην ψυχή του ποιητή. Ο Ελύτης δεν παρατηρεί απλώς τη θάλασσα, την τραγουδάει με μια χαρούμενη, ερωτική θα έλεγα διάθεση και εν τέλει γίνεται ένα με αυτήν. Η θάλασσα απελευθερώνει την ψυχή του όσο και ο υπερρεαλισμός. Αυτό σε κάποιο βαθμό προσδιορίζει τον ποιητικό του τρόπο. Τα ποιήματα του Ελύτη είναι πολύ ζωντανά, γεμάτα εσωτερική ένταση, που υποβάλλει η αμφισημία- απότοκη της μύησης του ποιητή στον πρώιμο σουρεαλισμό. Κινούνται προς τον αναγνώστη με ήχους και εικόνες στοχεύοντας την καρδιά του. Θυμάμαι όταν στις αρχές τις δεκαετίας του 60 συναντήθηκα για πρώτη φορά με τους «προσανατολισμούς» δεν μου αρκούσαν οι εικόνες, ήθελα να ακούω και τους ήχους των λέξεων. Αντίθετα ο Τράνστρεμερ παρατηρεί με πολύ προσοχή τόσο τη φύση όσο και αυτά που συμβαίνουν γύρω του και τα καταγράφει με μεγάλη σαφήνεια. Σε μια πρώτη ανάγνωση θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς ότι ο Τράνστρεμερ είναι ένας δεινός παρατηρητής. Στην προσεκτική παρατήρηση των πραγμάτων στηρίζεται ο ποιητικός τρόπος του, αλλά δεν εξαντλείται σε αυτόν, όπως θα δούμε αργότερα. Αισθάνομαι ότι τα ποιήματα του Τράνστρεμερ μοιάζουν με ασπρόμαυρες φωτογραφίες σε μια έκθεση που πρέπει να τις πλησιάσεις και να τις δεις προσεκτικά για να σου αποκαλύψουν την ομορφιά τους.
|