Ο ΚΗΠΟΣ ΒΛΕΠΕΙ: ΟΡΑΣΗ ΚΑΙ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΑ ΤΡΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΕ ΣΗΜΕΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ
Τα Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας εισάγουν μια σημαντική εποχή στην ποιητική του Ελύτη, αυτή της στοχαστικής νεο-αναγεννησιακής του στροφής, η οποία καθιερώνεται στο Μικρό Ναυτίλο και αναπτύσσεται στα Ελεγεία της Οξώπετρας. Η εξέλιξη αυτή στην ποιητική του Ελύτη πραγματοποιείται κατ αρχήν με μία συνειδητή της δυσχέρειας και τροπικότητάς της τάση εξωτερίκευσης του οραματικού κόσμου, ο οποίος καθίσταται πιο σημαντικός και αυτόνομος από οποιοδήποτε αναλογική ανταπόκρισή του: η πραγματικότητα δεν ενδιαφέρεται ποιος νέμεται το μέρος το φθαρτό και ποιος το άλλο. όμως: ανάγκη να μετατρεπόμαστε κάθε φορά σε εικόνα. Έτσι, το εξωτερικό τοπίο και ο πολιτισμός δίνουν τη θέση τους στα έργα τέχνης και ποίησης, αντανακλώντας την τελειότητα και νικώντας το χρόνο. Ο κόσμος είναι μέρος μας, όλη η γη και ο ουρανός τροποποιούνται ανάλογα με το βλέμμα μας. Η συντελεσμένη σε ένα «κάπου» τελειότητα αφήνει να κυλήσει ως εδώ ρυάκι μέσω των έργων τέχνης. Η απελευθερωμένη αυτή ενέργεια είναι το προνόμιο της γλωσσικής πράξης, κατά την οποία οι λέξεις μετατρέπονται σε «λεκτά», αύρες των ιδανικών σωμάτων, που γίνονται κατανοητά μόνον από όσους μιλούν την ίδια «ξένη» γλώσσα, τα σανσκριτικά του σώματος. Το «λεκτόν» (το σημαινόμενο, το εκφραζόμενο, το εννοούμενο, ό,τι γίνεται κατανοητό από τον ομιλητή της ίδιας γλώσσας) είναι σημαντικότερο των στωικών ασωμάτων. Ενώ στη γλώσσα ισχύουν πάντα οι ίδιοι ήχοι (σώματα), στην περίπτωση της κατανόησης προστίθεται το επιφανειακό αποτέλεσμα της σημασίας (λεκτόν) που καθιστά εφικτή τη διαγράμμιση λέξεων και πραγμάτων.
|