Υπογραμμίζουμε μια από τις παραδοξότητες, αλλά και την καθολικότητα της περίπτωσης Καβάφη: ένα σωρό κουτσομπολιά, ανέκδοτα και θρύλοι έφθασαν ως εμάς πολύ νωρίτερα από τα ποιήματά του. Ίσως είναι σκόπιμο να θυμηθούμε ένα αστείο του Πολωνού ποιητή Γ. Τουβίμ: επιτυχία στους αναγνώστες μπορεί να έχει μονάχα ένας «μακαρίτης ξένος ποιητής που γράφει για διάφορες διαστροφές». Στην περίπτωσή μας ο Καβάφης είναι ο πιο ξένος από τους ξένους –κάτοικος μιας χώρας αγνώστων στοιχείων, ενός μέρους, που ούτε υπάρχει πια– της Αλεξάνδρειας (Αναγεννήθηκε μετά από τα εγκαίνια της διώρυγας του Σουέζ, αλλά για πολλούς παρέμεινε παρελθόν). ʼνθρωπος που δεν έχασε την εσωτερική επαφή του με τις περιοχές -φαντάσματα της Μεσογείου: Αντιόχεια, Μαγνησία, Σιδών, Τιγρανόκερτα… Για πολλά χρόνια παρέμεινε κι αυτός «φάντασμα», διότι τα ποιήματά του αναγνωρίστηκαν μόνο μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Έγραφε για διαστροφές; Σίγουρα, αλλά την ομοφυλοφιλία του την «κουβαλούσε» σαν ένα σημάδι που τον απομόνωνε, αλλά και (σύμφωνα με τις αρχαιοελληνικές παραδόσεις) τον ξεχώριζε αισθητικά, το είχε και σαν μια ιδιαίτερη θλιβερή σφραγίδα της μοίρας του.