Κύριο μέλημα του ποιητή ήταν να αναδείξει, να συνθέσει και να μεταδώσει στις νέες γενιές –σε συνδυασμό πάντα κι όχι σε αντιπαράθεση προς τις πολιτισμικές κατακτήσεις των άλλων λαών– όλο τον πλούτο της διαχρονικής ελληνικής παράδοσης, λαϊκής και λόγιας. Ο Κωστής Παλαμάς επεδίωξε και πέτυχε να γίνει, σε μια κρίσιμη ιστορική περίοδο, η πνευματική συνείδηση του Γένους. Δεν πρόκειται για ρητορική υπερβολή. Έτσι περίπου ορίζεται από τους θεωρητικούς της λογοτεχνίας ο ρόλος του συγγραφέα.