Ο ΕΞΩΣΤΗΣ, νουβέλα του Νίκου Καχτίτση, κυκλοφορεί το 1964. Κύριο πρόσωπο, ο Σ(τοππάκιος) Π(απένγκους), πρώην αρχαιοπώλης, ιδιοκτήτης ξενοδοχείων και «πάλαι ποτέ επιφανής κάτοικος της πόλεως Γάνδης». «ʼτομο αινιγματικό, εν τούτοις ακίνδυνο και ονειροπόλο, που συνεχώς κατατρύχεται από τύψεις για κάποιο ανομολόγητο έγκλημα». Χρόνος, αόριστος μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο (σαφής η ημερομηνία 27/28 Ιουνίου και ώρα 3 π.μ.). Τόπος, η Κεντρική Αφρική. Ο Εξώστης άρχισε να γράφεται στην Αφρική αρχές του 19543. Ο τίτλος δηλώνει μεταφορικά το υψηλό, περίβλεπτο σημείο στο οποίο βρίσκεται κάποιος –και κατά συνέπεια ο ήρωας– εκτεθειμένος. Μέχρι την τελευταία σελίδα, άλλωστε, ο συγγραφέας υπονομεύει συστηματικά τον ήρωα του και τον εκθέτει στα μάτια του αναγνώστη. Η ειρωνεία ως αυτο-υποτίμηση, ενοχή, αυτο-τιμωρία, αλλά και ως αντίθεση φαινομένων και πραγματικότητας, όταν ο είρων ή ο ειρωνικός παρατηρητής βλέπει τον κόσμο σαν να ’ναι πραγματικά παράλογος ή αντιφατικός, διατρέχει τον Εξώστη. Η διερεύνηση των πολλαπλών όψεων της ειρωνείας στη νουβέλα είναι το θέμα αυτού του άρθρου. Βάση του είναι η ανθολογία της Μαρίας Λαϊνά Η περιπέτεια της φαντασίας, η οποία επαναφέρει στο προσκήνιο τον πεζογράφο Νίκο Καχτίτση• και θίγει, στην εισαγωγή, «το ενδιάμεσο, ακροθιγές χιούμορ και την ειρωνεία του».