Με την εκδήλωση της γερμανικής επίθεσης κατά της ΕΣΣΔ, τον Ιούνιο του 1941, η Κριμαία δεν φαινόταν να αντιπροσωπεύει παρά ένα δευτερεύουσας σημασίας έρεισμα, στο περιθώριο της τιτανομαχίας που ξεκινούσε στην Aνατολή. Ωστόσο, όταν η Ερυθρά Αεροπορία «υπενθύμισε» στους Γερμανούς επιτελείς πόσο κοντά βρισκόταν η Κριμαία στις ρουμανικές πετρελαιοπηγές, ο έλεγχος της χερσονήσου –και ιδιαίτερα του οχυρωμένου σοβιετικού προπυργίου στο νοτιοανατολικό άκρο της, της Σεβαστούπολης– αναρριχήθηκε στις πρώτες θέσεις των γερμανικών προτεραιοτήτων. Αλλωστε, η στρατηγική της θέση την καθιστούσε ιδανική για την επίθεση των γερμανικών μεραρχιών στον Καύκασο και στις σοβιετικές πετρελαιοπηγές που βρίσκονταν εκεί. Για τους ίδιους ακριβώς λόγους, οι Σοβιετικοί ήταν αποφασισμένοι να διατηρήσουν πάση θυσία υπό τον έλεγχό τους την Κριμαία, και ιδιαίτερα τη Σεβαστούπολη.
Από τον Σεπτέμβριο του 1941 μέχρι και τον Ιούνιο του 1942, η χερσόνησος αποτέλεσε, για μία ακόμη φορά στη μακραίωνη ιστορία της, το θέατρο ενός εξοντωτικού αγώνα. Η απάνθρωπη σκληρότητα των αιματηρών μαχών που διεξήχθησαν μεταξύ των Γερμανών εισβολέων και των Ρουμάνων συμμάχων τους, από τη μία πλευρά, και των Σοβιετικών υπερασπιστών από την άλλη, οι αλλεπάλληλοι ελιγμοί και οι παλινωδίες, οι διαρκείς επιθέσεις και αντεπιθέσεις, οι λυσσώδεις μάχες, οι αμφίβιες επιχειρήσεις, η εξωπραγματική ισχύς πυρός που χρησιμοποιήθηκε, αλλά κυρίως ο ηρωισμός και η αυτοθυσία των Σοβιετικών υπερασπιστών, καθιστούν τη συγκεκριμένη φάση μια από τις πιο ενδιαφέρουσες από στρατηγική και ιστορική άποψη περιόδους του Β’ ΠΠ. Ειδικά, η διάρκειας 250 ημερών (30 Οκτωβρίου 1941 - 4 Ιουλίου 1942) πολιορκία της Σεβαστούπολης αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα πιο δραματικά και ταυτόχρονα συναρπαστικά επεισόδια της σύγχρονης στρατιωτικής ιστορίας.
Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό, οι πρωτότυποι και κατατοπιστικοί χάρτες που πλαισιώνουν την περιγραφή των επιχειρήσεων, καθώς και τα έγχρωμα σχέδια αρμάτων που πήραν μέρος στη σύγκρουση, υπόσχονται να μεταφέρουν τον αναγνώστη στα πεδία των μαχών και να του δώσουν την ευκαιρία να παρακολουθήσει στιγμή προς στιγμή μια από τις μεγαλύτερες αναμετρήσεις των δύο αντιπάλων, πάντα με την εγκυρότητα και την αντικειμενικότητα που χαρακτηρίζει τα βιβλία της σειράς ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΑΧΕΣ.
***
Ο Κριμαϊκός Πόλεμος έμεινε γνωστός στην ιστορία με πολλά ονόματα, αν και πολλά στοιχεία γύρω από αυτόν παραμένουν άγνωστα στο ευρύτερο κοινό, όπως το ότι ορισμένες επιχειρήσεις του εκτυλίχθηκαν στη Βαλτική, στα Βαλκάνια και στον Καύκασο. Ο πόλεμος αυτός, είναι κυρίως γνωστός για τη θρυλική επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας, ένα γεγονός απαράμιλλου θάρρους αλλά ελάχιστης ουσίας. Ίσως τελικά η σφοδρή σύγκρουση ανάμεσα στους Δυτικούς συμμάχους (κυρίως Βρετανία και Γαλλία) και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, από τη μια πλευρά, και της τσαρικής Ρωσίας, από την άλλη, να μην έτυχε τόσο μεγάλης προβολής επειδή ακόμη και οι νικητές του τριετούς αυτού πολέμου προτιμούσαν να τον ξεχάσουν ως μια άσκοπη περιπέτεια, που όμως στοίχισε πολλές χιλιάδες νεκρούς και από τις δύο παρατάξεις.
Όμως, μολονότι ο Κριμαϊκός Πόλεμος δεν είναι ευρέως γνωστός, όσο τουλάχιστον άλλες μεγάλες συγκρούσεις της ιστορικής εκείνης περιόδου, όπως οι Ναπολεόντειοι Πόλεμοι και ο Αμερικανικός Εμφύλιος, κατά τη διάρκειά του τέθηκαν για πρώτη φορά σε εφαρμογή σημαντικές καινοτομίες, όπως ο τηλέγραφος, οι οποίες ήταν καθοριστικές για τις μετέπειτα στρατιωτικές εξελίξεις όχι μόνο του 19ου αλλά και των επόμενων αιώνων. Ο πόλεμος στην Κριμαία ήταν επίσης η πρώτη σύγκρουση που καλύφθηκε φωτογραφικά, πράγμα που άλλαξε εκ βάθρων τη μορφή των πολεμικών ανταποκρίσεων. Παράλληλα, το έργο της Φλόρενς Ναϊτινγκέηλ και των άλλων εθελοντριών και εθελοντών νοσηλευτών κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου συνέβαλε αποφασιστικά στη βελτίωση της επιστήμης της νοσηλευτικής. Στον χώρο της πολιτικής, ο Κριμαϊκός Πόλεμος έφερε στο διπλωματικό προσκήνιο το Βασίλειο του Πεδεμοντίου-Σαρδηνίας, με αποτέλεσμα να ανοίξει ο δρόμος για την ενοποίηση της Ιταλίας, ενώ επηρέασε και πλήθος άλλων εξελίξεων, όπως η πώληση της Αλάσκας από τη Ρωσία στις ΗΠΑ και το Ανατολικό Ζήτημα.
Αυτήν την άγνωστη σε πολλούς, αλλά πολύ σημαντική σύγκρουση, φέρνει στο φως ο νέος τόμος της σειράς ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΑΧΕΣ. Ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει σε βάθος τα αίτια και τις αφορμές της σύρραξης, να παρακολουθήσει βήμα προς βήμα τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτήν και να ζήσει νοερά τα δεινά της πολιορκημένης Σεβαστούπολης, τα διπλωματικά παιχνίδια των εμπλεκομένων, τις λυσσώδεις μάχες, τις κακουχίες του χειμώνα και τις εξοντωτικές ασθένειες που αποδεκάτισαν τις αντίπαλες δυνάμεις. Αναλύονται επίσης οι συνέπειες του Κριμαϊκού Πολέμου στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Όπως πάντα, το κείμενο πλαισιώνεται από δεκάδες φωτογραφίες, μοναδικούς έγχρωμους χάρτες των μαχών, αναφορές στις άγνωστες πτυχές του και στις προσωπικότητες των πρωταγωνιστών.
***
Με το τραύμα των συνθηκών που οδήγησαν στο ξέσπασμα του Β΄ ΠΠ δεδομένο, την επαύριον της λήξης του, πολιτικές, διπλωματικές και στρατιωτικές ηγεσίες παγκοσμίως συνέκλιναν σε ορισμένες θεμελιώδεις διαπιστώσεις, παραδοχές και επιδιώξεις, ανεξαρτήτως της αβύσσου που τις χώριζε κατά τα άλλα.
Βασικός σκοπός, ειδικά των στρατιωτικών, υπήρξε η αποφυγή της υστέρησης σε μέσα που επιβεβαιωμένα θα οδηγούσε σε πειθαναγκασμούς, αιφνιδιασμούς, εντέλει ήττες (ακόμη και αναίμακτες αρχικά) – αυτό υπήρξε το κληροδότημα της παγκόσμιας σύρραξης που έληξε το 1945. Η έλευση των ατομικών / πυρηνικών όπλων αποτέλεσε έναν ακόμη καταλυτικό παράγοντα, κατά τη μεταπολεμική εποχή.
Ο Ψυχρός Πόλεμος οριοθετήθηκε από την προσπάθεια υπεροχής ή έστω εξισορρόπησης στη μονομαχία των δύο τότε Υπερδυνάμεων, των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ. Οι προϋποθέσεις της Πυρηνικής Αποτροπής, η οποία βρισκόταν στο επίκεντρο των σχεδιασμών Υψηλής Στρατηγικής τους, περιελάμβαναν Κρίσιμες Απαιτήσεις για τη λειτουργική αποτελεσματικότητά της. Η Μεσόγειος βρέθηκε στην καρδιά των σχετικών εξελίξεων, για λόγους που περιγράφονται και αναλύονται στην παρούσα μελέτη.
0
Αγορά